Bilim insanları “uçan nehir” olarak bilinen atmosferik nehirlerin sellerle milyonların hayatını riske attığını söylüyor…
2024 yılı içinde şu ana kadar Çin ve Kanada başta olmak üzere dünyanın pek çok yerinde seller olağanüstü bir seviyeye ulaştı. Bilim insanlarına göre bu eğilim, hızla ısınan atmosferdeki nemin eskiye göre de çok daha fazla olduğu konusunda bir uyarı. Geçen yılın Nisan ayında Irak, İran, Kuveyt ve Ürdün’de şiddetli fırtına, dolu fırtınası ve olağanüstü yağışların sonucunda sel felaketleri yaşandı. Meteoroloji uzmanları bu bölgede gökyüzünde rekor düzeyde nem olduğunu ortaya koydu. Bundan iki ay sonra üç gün içinde 5 milimetre yağmur yağan Şili’de gökyüzündeki su düzeyi o kadar fazlaydı ki, And Dağları’nın bazı yerlerindeki karlar dahi eridi. Sel felaketi sonucu yollar ve köprüler yıkıldı; su kaynakları zarar gördü.
Bu yıl ise işler hepten çığrından çıktı. Avustralya’nın bazı bölgelerinde siyasetçilerin “yağmur bombası” diye nitelediği benzer bir hava olayı yaşanmış, 20’den fazla kişi ölürken, binlerce kişi de tahliye edilmişti. Bilim insanları tüm bu olayların, “atmosferik nehirler” adı verilen su buharı akımlarının bir sonucu olduğunu söylüyor. Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), giderek daha şiddetli, uzun, kapsamlı ve yıkıcı hâle gelen atmosferik nehirler nedeniyle dünyada yüz milyonlarca kişinin sel riski altında olduğunu belirtiyor.
“Uçan nehirler” ya da “Gökyüzündeki nehirler” olarak da bilinen atmosferik nehirler, genellikle tropikal kuşaktan çıkarak kutuplara doğru hareket eden, uzun ve geniş su buharı olarak anlamına geliyor. Orta enlemler boyunca hareket eden toplam su buharının yaklaşık yüzde 90’ını taşıyorlar.