Kızıldeniz’de saldırı Asya-Avrupa mal akışını keserken küresel ekonomi zorlanıyor!
KIZILDENİZ-Yemen’deki Husilerin, İsrail’in Gazze’ye saldırılarına karşılık ticari gemilere yönelik eylemleri Asya ile Avrupa arasındaki mal akışını kesintiye uğratırken, yeni bir tedarik zinciri krizi riskini artıran bu durum küresel ekonomiye de yansımaya başladı. Tesla ve Volvo Car, Kızıldeniz nakliye krizi nedeniyle üretime ara verdi. Otomotiv devleri parça sıkıntısı nedeniyle Avrupa’daki bazı birimlerde üretimi geçici olarak durdururken; şirketlerden gelen açıklamalar Kızıldeniz’deki saldırıların üretimi de vurmaya başladığının ilk açık işareti olarak yorumlanıyor. Tesla Berlin fabrikasında üretime 29 Ocak-11 Şubat tarihlerinde ara vereceğini açıklarken, Volvo da Belçika’daki fabrikasında bu hafta üç gün üretim yapmayacak. Geçtiğimiz hafta gelen bu açıklamaların ardından Tesla hisseleri New York’taki işlemlerde %3,7, Volvo Car ise Stockholm’de %2,8 değer kaybetti.
Covid-19’dan bu yana yaşanan en büyük tedarik zinciri sıkıntısı küresel ekonomik toparlanmayı rayından çıkarma riski taşırken, yüksek navlun ve petrol fiyatlarının da enflasyonu yeniden alevlendirebileceğinden endişe ediliyor. Kanal, küresel konteyner trafiğinin yaklaşık %12’sini oluşturuyor. Tekstil ve giyimden cep telefonları, otomobil batarya ve diğer parçalara kadar her şeyi taşıyan gemilerin, Asya ile Avrupa arası en hızlı rota olan Süveyş Kanalı’ndan beklenenden daha uzun süre kaçınmak zorunda kalacağı yönündeki endişelerle konteyner nakliye oranları bu hafta daha da arttı. Drewry Dünya Konteyner Endeksi, saldırıların başladığı 21 Aralık haftasından bu yana yüzde 122 artarken, artış oranı Şanghay-Cenova hattında yüzde 300’e yaklaştı.
Berlin fabrikasında üretimin geçici olarak durdurmasıyla ilgili Tesla tarafında yapılan yazılı açıklamada, pek çok geminin Afrika’nın güney ucuna yönlendirilmesiyle parça eksikliği nedeniyle Berlin fabrikasındaki otomobil üretiminin büyük bölümüne 29 Ocak’tan 11 Şubat’a kadar ara verileceği belirtildi. Açıklamada, “Kızıldeniz’deki silahlı çatışmalar ve buna bağlı olarak Ümit Burnu üzerinden Avrupa ile Asya arasındaki ulaşım rotalarındaki değişiklikler üretimi etkiliyor. Çok daha uzun nakliye süreleri tedarik zincirlerinde boşluklara neden oluyor” denildi ancak hangi parçaların ulaşmasının geciktiği detaylarıyla belirtilmedi.
Çoğunluk hissesi Çinli Geely’ye ait Volvo Car, vites kutusu teslimatının gecikmesi nedeniyle XC40 ve C40 modellerinin üretildiği Belçika’nın Gent kenti fabrikasında üretimi bu hafta üç gün süreyle durduracağını açıkladı. Şirketin İsveç’teki Gothenburg fabrikasındaki üretim ise henüz etkilenmedi.
İsrail’in Gazze’deki saldırıları devam ederken, ABD ve İngiltere’nin Yemen’deki Husilere yönelik hava saldırılarının ardından önde gelen lojistik şirketleri tankerlerini Kızıldeniz yerine farklı rotalara yönlendirdi. Ticareti sekteye uğratan lojistik sıkıntılara ek olarak, kuraklık nedeniyle su seviyelerinin düşmesi de bir diğer önemli deniz ticaret yolu olan Panama Kanalı’ndan geçişleri azalttı. Maersk ve Hapag-Lloyd gibi denizcilik devleri, gemilerini Afrika çevresinde daha uzun ve daha pahalıya mal olacak rotalara yönlendiriyor. Maersk yaptığı açıklamada, Asya’dan Kuzey Avrupa’ya olan yolculuğa yaklaşık 10 gün ve 1 milyon dolar ekstra yakıt maliyeti ekleyen güzergah değişikliğinin öngörülebilir gelecekte sürmesini beklediğini duyurmuştu.