Ukrayna’da kablo üreten fabrikalarda üretimin durmasının, otomotivde yeni bir krizi tetikleyerek dünya otomotiv endüstrisinde 700 bin adetlik üretim kaybının yaşanabileceğini ortaya koyuyor. Savaşın sürmesi otomotiv sektörüne yeni ek sorunlarla ek kayıplar getireceği öngörülüyor…
RUSYA’nın Ukrayna’yı işgali, dünya tarafından endişe ile izlenirken, otomotiv sektöründe de dikkatlice takip ediliyor. Savaşın ilk günlerinde, Rusya’da- ki nikel ve paladyum gibi otomotiv sektörünün ihtiyaç duyduğu madenlerin akıbeti merak konusu haline gelirken, son günlerde ise Ukrayna’da üre- timin durduğu fabrikalar yakın mercek altında. Öyle ki, Ukrayna’da kablo üreten fabrikalarda üretimin durmasının, otomotivde yeni bir krizi tetikleyebileceği ve bunun sonucu Avrupa otomotiv endüstrisinin yılın ilk yarısında yüz- de 15 kayıp yaşayabileceği belirtiliyor.
Wells Fargo analisti Colin Langan, Ukrayna’da faaliyetleri duran tesislerin otomotiv endüstrisinde araçların elektrik tesisatında kullanılan kablo krizine yol açabileceğini, gelişmelerin sektördeki üretimi yılın ilk yarısında 700 bin adet kadar azaltabileceğini söyledi. Alman otomotiv üreticileri VW ve BMW, Almanya’daki fabrikalarında tedarik zincirindeki bozulmalar sebebiyle üretimlerine ara verdiklerini açıklamışlardı. Şirketler önümüzdeki haftalarda gerekli olan kablo ihtiyacını karşılayamaması durumunda, yıl sonu beklentilerinde güncellemeye gidebileceği uyarısında bulunmuştu. VW’nin, Avrupa’daki tedarik zincirinde yaşanan aksaklıklar sebebiyle, 100 bin kadar aracını montaj için Çin ve ABD’deki fabrikalarına göndermesi bekleniyor. Bir diğer Alman Mercedes-Benz de, aynı sorun sebebiyle Almanya ve Macaristan’daki üretimini azalttığını ve yeni planlamalarını duyurmuştu.
Ukrayna’da 17 kablo fabrikası savaştan önce üretim yapıyordu. Wells Fargo’ya göre, ülke söz konusu üretim- de Romanya ve Fas’ın ardından 3. sırada geliyor. Ülkedeki fabrikaların ikisini işleten Alman tedarikçi Leoni ise, Rusya’nın işgaline maruz kalan Batı Ukrayna’da 7 bin kişiyi istihdam ediyordu. Alman şirket, gelişmeler üzerine beklentilerini güncelleyerek, 2022 sonu için hem üretimde hem de gelirlerde düşüş yaşayacağını kaydetti.
Şirketten yapılan açıklamada, üretimdeki kayıpların yıl sonuna kadar telafi edilemeyeceğinin belirtilmesi ise, otomotiv sektörünün içine düştüğü ye- ni krizin önümüzdeki yıla kadar devam edeceğinin işareti olarak yorumlanabilir. Öte yandan, Leoni’nin Ukrayna dışındaki üretim kapasitelerini ikiye kat- lamayı planladı. Fakat, söz konusu kapasite artırımının en az 3 ay sürmesi bekleniyor. Otomotivde bir yıldan fazladır süren çip krizi tüm dünyada tedarik sıkıntılarına yol açarken, savaş sebebiyle kablo krizinin patlak vermesi durumda sektörün yeni krizle nasıl mücadele edeceği merak ediliyor.
Öte yandan, Rusya’nın otomotiv sektörü için kritik madenlerin üreticisi olması da, sektörde yeni krizlerin habercisi olabilir. Elektrikli otomobiller de kullanılan lityum-iyon pillerdeki nikelin dünyadaki üçüncü büyük tedarikçisi konumunda olan Rusya, aynı za- manda içten yanmalı motora sahip araç larda yer alan katalitik konvertörlerdeki paladyumun yüzde 40’ını dünyaya saplıyor. Savaşın ve karşılıklı yap tırımların devam etmesi halinde, otomotiv üreticilerinin söz konusu maden lere erişimi zorlaşırsa, sektörün yeni kayıplar yaşaması da olası gözüküyor.
Ayrıca, Rusya’nın hem üretim üssü, hem de önemli bir pazar olması da otomotiv de yıl içinde yaşanabilecek kayıplara işaret ediyor. Stellantis, VW, Toyota, Hyundai ve Renault gibi global otomotiv kuruluşları uzun yıllardır Rusya’da üretim yapıyor. Toplam otomotiv üretimi geçen yıl yüzde 9.1 oranında artarak 1.56 milyon adede yükselen Rusya’nın 1.67 milyon adetlik otomotiv pazarı ise Almanya, Fransa, İngiltere ve İtalya hariç tüm Avrupa ülkelerinden daha büyük hacimli olması ile dikkat çekiyor.
Fakat, Batılı üreticilerin hem ülkedeki üretimlerini hem de ülkedeki araç satışlarını askıya alması, otomotiv sektöründe daralmaya yol açabilecek bir gelişme olarak karşımızda duruyor.
Gelişmeler, otomobil fiyatlarına da zam olarak yansıyor. ABD’li elektrikli üreticisi Tesla’nın önceki günlerde fiyatlarında artırıma gitmesinin ardından, Çinli elektrikli otomobil üreticisi BYD de otomobillerinin fiyatlarını artırdığını duyurdu. BYD’den yapılan açıklamada, fiyat artışlarının sebebi olarak hammadde fiyatlarındaki yükselişler gösterildi. Tesla’de önceki günlerde hem ABD hem de Çin’de otomobillerinin fiyatlarını artırmış, şirketin CEO’su Elon Musk, hammadde ve lojistik sıkıntıları yaşadıklarını açıklamıştı.