Tüm özel halk otobüsleri Birliği Derneği TÖHOB Başkanı, Ercan Soydaş ile pandemi süreciyle yaşanan gelişmeleri, 2022’de olup bitenleri değerlendirdik. Başkan, 2023 için temkinli olma gereğine dikkat çekerek, bu çerçevede esnaf sorunlarına çözüm istediklerini söyledi…
KTT HABER MERKEZİ- “Türkiye, pandemi ile ortaya çıkan toplu taşıma sorunlarını çözülmesi gereken önceliklerinin birinci sırasına alamadı ne yazık ki!.. Mevcut yapının pandemi öncesine kadar sorun olarak algıladığı ama bir türlü el atılmayan gerçeklere sadece destek vererek, geçici çözüm üretmeye çalışmak pandemi ile birlikte ek yaşananlar işi daha çıkmaza taşıdı ve esnaf, tekeri döndüremez noktaya geldi. Devamında da, ülkedeki belediyelerin uygulamaları farklı olmasından dolayı, zorlukların az ya da çok olma oranları “sorunu çözeriz, zaman içinde atlatılır” denilerek, kendilerine zaman kazandırdı ama sonuçta esnaf, arabasını satma noktası bile geldi!..
Yurt genelinde yaşanan tüm olumsuzluklar yanında özellikle, İstanbul, kentiçi toplu taşıma sisteminde başlatılan ve yurt geneline yayılan sınırsız yolcu memnuniyeti ile ciddi kayıplar yaşayan ve özel taşımacılara öz sermayesini kaybettiren süreci en hızlı yaşayan il oldu.
Bu kayıp pandemiye kadar kurumsal işletmeciliğe dayanmayan uygulamalarla artırılan bedava taşımalar yüzünden ek kayıplar doğmasına, pandemi ile ortaya çıkan Covid-19 salgınıyla da konulan kısıtlar ile ek yolcu kaybıyla esnaf soluk alamaz hale getirilmesi, sorunu arttıran gelişmeler oldu. İstanbul’daki Özel Halk Otobüsleri, sayısal fazlalığı ve deneyim zenginliği ile Büyükşehir Belediyesi Başkanı Ekrem İmamoğlu yönetiminin meseleye daha toparlayıcı bakmasıyla sabit gelir odaklı üretilen çözüm, destek noktasından öte esnafı nefes aldıracak pozisyona getirdi. Aynı zamanda, maliyet belirleme düzletmeleri ile ülke geneli ele alınabilecek uygulama örneği noktasına taşıdı. İki yıllık kayıpla yaşanan olumsuzlukların doğru analizi pandemi sonrası dünyada yaşananlar ve değişimlerle yaşanabilir kentleşmelerde gereklilikler, belediyeler ile merkezi otoriteler arasında bir sistem sorunu ortaya çıkaracak sonuçlar doğurduğu açıktır. Çözümü gereken uygulamalarda yenilikler gerektirirken, ülkemizde en son gelişme ile yaşanan sorunlara TÖHOB, önce mevcudun idamesinde destekle esnafı rahatlatma öncelikleri geleceğin yapılanmasına geçişle sistem tartışmasını başlatarak, ardından kalıcı çözüme işaret etmiştir. Gelinen noktada yaşanan gelişmeler ve devlet yaklaşımı, belediye algısıyla özel sektör işletmecisi talepleri ile dengeleyici düzeltici işlemler hangi seviyeye geldiği konusunu “2023’e yansıyan sorunlar” olarak TÖHOB Genel Başkanı Ercan Soydaş ile gerçekleştirdiğimiz görüşmedeki görüşlerini sunuyoruz…”
KTT: Ülke genelinde toplu taşımacı zor durumda. Üstelik bu zorluk kendi işletmeci hatalarıyla alakalı değil. Buna rağmen bir yandan hizmeti sürdürme gayreti, diğer yandan çözüm sağlanması için yönetim erkanına talepleri sürekli hatırlatıyorsunuz? 2023 yılına girdiğimizde son durum nedir?
Ercan SOYDAŞ: TÖHOB olarak Özel Halk Otobüsü esnafımızın çözülmesi gereken sorunlarını, pandemi öncesi daha işin başında ilgili mercilere ilettiğimizi biliyorsunuz. Yaşanan gelişmeleri de. Tabii mücbir sebeplerle ortaya çıkan ek gereklilikten dolayı beklentimizi yetkililerin gündeminde tutmak istiyoruz. Çünkü, değişen durumlar var ve sonuç almamızda gerekiyor. Bunun için hatırlatmaları yaparak çözüm sağlanmasına gayret ediyoruz. Bu nedenle de, sürekli bir iletişim ilişkisi içerisindeyiz.
Sektörümüzün iki önemli sorunu var; Biri Mülkiyet Hakkı… Bir diğeri de Ücretsiz Taşıma… Özellikle, mülkiyet hakkı konusunda Sayın Cumhurbaşkanımız’ın talimatı ile üç bakanlık tarafından oluşturulan komisyonun çalışmasını tamamlamasının ardından İçişleri Bakanı Süleyman Soylu başkanlığında yönetim kurulumuz ve ilgili bürokratlarla bir araya geldik.
BİNİŞ BAŞI ŞART!
Biniş başına ödeme yapılması, yaşlı ve engellilerin maaşlarına ulaşım desteği verilerek Türkiye geneli sabit bir biniş ücreti ile araçlarımızı kullanmalarının sağlanması, ücretsiz taşımanın sadece kamu araçlarında geçerli olması gerekiyor.
Vergisiz akaryakıt verilmesi yönündeki taleplerimizi de ayrıca gündemde tutuyoruz.
Bir de bu konuda bakanlık tarafından belediyelere gönderilen toplu ödemelerin elektronik ücret toplama sistemlerine göre taşınan ücretsiz yolcu oranına göre dağıtılması yönünde bir talebimiz var.
KTT: Bu konuda bizim de haber yaptığımız İçişleri Bakanlığı Komisyon Başkanının gayretleri olmuştu.
Genel kanı çok kısa sürede sorunun çözüleceği yönündeydi?
Ercan SOYDAŞ: Evet öyleydi. Süreç uzadı. Sürecin uzamasının nedeni ise kendi içimizde görüş birliği sağlayamamış olmamız. Bu konuda yürürlükte olan kanunlar, sayıştay raporları, yeknesaklık olmayan mahkeme kararları daha fazla gayret etmemizi gerektiriyor. Esnaflarımızın menfaatine en uygun olanı hayata geçirmek için ilgili bakanlarla görüşmelerimiz devam ediyor. Yaklaşık üç buçuk yıldır hassasiyetle gündemde tuttuğumuz mülkiyet hakkı konusunun çözümü için sona geldiğimizi düşünüyorum.
Bu arada esnaf noksanlıklarını görmeli. Bunu fiilen destek ve katkılarıyla yapmasında fayda var. Genel desteğimiz ile biz elimizden geleni yapıyoruz. Ücretsiz taşıma konusunda bildiğiniz gibi gelir desteği ödemelerinde Nisan Ayı’nda yüzde 50 bir artış yapılmıştı. Ekim Ayı’nda, yüzde 25’lik bir artış için Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı yönetmeliği onay için göndermiş ancak “bir yılda iki kez artış olmaz” gerekçesi ile geri iade edilmiştir. Bu yıl yapılacak artışın en az asgari ücret düzeyinde olması gerektiğini ilgili bakanlara ilettik ve bir çalışma yapılıyor, takip ediyoruz. Biz ekip olarak elimizden geleni yapıyoruz. Ancak, esnaflarımıza şunu özellikle hatırlatmak isterim ki, “taleplerimizle ilgili karar vericiler bizler değiliz. Biz sektörümüzün taleplerini ve çözüm önerilerini yetkililere iletiyor ve ısrarla takip ediyoruz o kadar.” 2023 yılında da ekibimizle birlikte aynı tempoda, taleplerimizi gündemden düşürmeden çözüm üretme gayretimiz sürecek. Yeni yılın, güzel ülkemiz, aziz milletimiz ve cefakâr esnaflarımız için sağlık, huzur ve bereket getirmesini diliyorum.
KTT: Sayın Başkan, ülke zor dönemeçte ve işin içine bir de seçim girdi. Bu süreç de iyi kullanılmalı. Ülke içinde öncelikler belirleyerek konuşanlardan olmak önemli. Buna göre çabalarınızı görüyorum. Herkes daha dikkatli destekler, iş birliğine giderse, mekik diplomasiniz sonuç getirecektir.
Ercan SOYDAŞ: 2022 yılında gidişatın da gereği çok aktif çalıştık. Hemen her gün her yetkilinin yanındaydık. Temaslarımızda daima sektör sorunlarını ortak aklı ve ülkede gerekli düzenlemelerin ana hedefe uygun olma gereğinden söz ederek yol aldık.
Sadece kendimizi öne almadık.
Ülkenin nihai hedefine uygun önceliklere dikkat ettiğimizi de ortaya koyduk. Örneğin; AK Parti il Başkanı Hakan Han Özcan ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanımız Adil Karaismailoğlu’nu birlikte ziyaret ettik. Bakan ziyaretimizi birlikte yaptık. Çünkü, biz, STK niteliğimizle bunun için hem ulaştırma bakanımıza yaptığını gören olarak teşekkür eden olduk, hem ulaştırma dahil bütün sorunları çözülmüş bir kentiçi toplu taşıma ile bu işlerin daha verimli olacağının farkında olduğumuzu da ifade ettik.
Gidişatın tümüne etkisinden söz ediyorum.
Sayın Bakan, her zaman olduğu gibi sorunlarımızı bilerek ve gereken önemi vererek ilgilendiler ve gereğinin yapılmasında elinden geleni yapacaklarını ifade ettiler. Bu bir süreç ve gerçekten de bu şekilde hatırlatmalarla da ayrıntıları da ele alan oluyoruz. Bunu gösteriyoruz. Ülkede sorun çok. Sıralamalar, öncelikler ve değişen durumlara göre davranma zorunlulukları da bir o kadar değişkenlikler de yaşanabiliyor. Bu vesileyle gayretlerini ulaşımda metro çalışmalarında sonuç getiren çalışmalar bizim için görülmesi gerekenler ve görüyoruz. Sayın bakanımıza buradan da bir kez daha teşekkür ediyorum. Aynı şekil ilgilerini esirgemeyen İl Başkanı Hakan Han Özan’a da teşekkür ederek başarılar diliyorum. Son cümle olarak, biz emeğimizle kamu hizmeti veriyoruz. Ülkemizi de seviyor ve sorunlarda yanında yer alıyoruz. Bu nedenle yapılması gerekenlerin ana hedefe uygun tamamlayıcı uygulamalara da yer veren bir noktası olmalı diye düşünüyoruz. Kendi aramızda esnaf, yöneticiler, şirketlerimiz kooperatif ve bütün ülke geneli esnafımızla birlikte yol alırsak elbette, sonuçta beklentilerimiz karşılanacaktır”