Sektör temsilcileri, yatırım kredileriyle ilgili yeni düzenlemede, binek araç alımını kapsam dışında tutan Merkez Bankası’nın, kiralama şirketlerine istisna tanıması gerektiği görüşünde…
İSTANBUL-Son yıllarda üst üste daralma yaşayan araç kiralama sektöründe, artan müşteri talebi doğrultusunda filoya yatırım iştahı arttı. Tedarik krizindeki gevşeme ve perakende satışlarındaki daralmanın etkisiyle, araç bulunurluk sorununu kısmen aşan kiralamacılar, bu kez de finansmana takıldı. Krediye erişimde büyük zorluk yaşayan şirketler, binek araç alımını “yatırım kredileri” kapsamı dışında tutan Merkez Bankası’nın, kiralama şirketlerine bu konuda istisna tanımasını istiyor. Merkez Bankası, geçtiğimiz haftalarda bankalara gönderdiği talimat yazısında, işletmelerin faturaya bağlı yatırım harcamalarının karşılanması amacıyla, Yatırım Teşvik Belgesi kpsamında en az iki yıl kullandırılan yatırım kredilerinin içeriğini belirledi. İlgili yazıda; “Arsa, bina vb. gayrimenkul edinimi, finansal yatırımlar ile binek araç alımı için kullandırılan krediler, yatırım kredisi kabul edilemez. Ağır ticari araç kredileri, yatırım kredisi olarak değerlendirilir” ifadesi yer aldı.
Binek araçların yatırım kredisi kapsamına alınmaması, asıl iştigal alanı araç kiralama olan işletmelerde büyük hayal kırıklığı yarattı. Bu işletmeler için binek otomobillerin bir yatırım aracı olması nedeniyle ilgili maddede araç kiralama şirketlerine istisna tanınması isteniyor.
TOKKDER ve İTO, konuyu ilgili bakanlıklara iletti. TOKKDER yetkilileri, bu konudaki taleplerini ilgili kamu yetkililerine ilettiklerini ancak, henüz olumlu bir sonuç alamadıklarını vurguladı. Sektör temsilcileri, filo kiralama şirketleri için yatırım dönemi olduğu ve desteğin aciliyet kazandığını vurguladı.
İTO Taşıt Kiralama Meslek Komitesi Başkanı ve Meclis Üyesi İlhan Yılmaz, “Asıl iştigal alanı oto kiralama olan sektörün araç alımının yatırım statüsünden çıkarılmaması gerekiyor. Bankalar da şaşkın, sektör de. Bu gelişme filo kiralama sektörünün gelişimine dinamit koydu. Aslında birçok bürokrat bu konuda bize hak veriyor ancak konu çözüme kavuşmuyor” diyor.
TOKKDER ve İTO yöneticileri, konuyla ilgili; “Kanun koyucu, faizleri indirip krediyi ucuzlatmak istiyor. Tabii ki, gerçek hayatta enflasyon inmeden tek başına bu maalesef mümkün değil. Diğer bir motivasyon unsurları da bazen zorla ucuzlatılan bu kredilerin ağırlıklı ihracatçı sektörlere kullandırılarak kurun baskılamaya çalışılması. Araç alımının yarıdan fazlası ithal olduğu için oradaki talebi de kısmaya çalışıyorlar. İştigal konusu otomobil ya da kiralama olmayan firmalarda araç alımını bir yatırım aracı ve döviz pozisyonunda hedge gibi değerlendirmeye başladığı için, zorunlu karşılıkları yükselterek bunun da önüne geçmeye çalışıyorlar. İştigal konu- su otomotiv, mobilite gibi işletmelerin doğal olarak bu kapsamdan çıkarılması gerekiyor. Kiralama ve mobilite firmaları da bu kapsama alındığı ve istisna yapılmadığı için şirketler araç kiralayamıyor ve kendi sermayelerini kullanarak araç almak zorunda kalıyorlar bu da nakitlerini azalttıkları için yatırım yapma iştahlarını daha da azaltıyor” diyor.
Araç kiralama sözleşmelerinde, işletmeler en fazla 48 ay süreyle araç kiralaması yapabiliyor. Özellikle, tedarik krizinin yaşandığı pandemi döneminde sözleşmelerde müşterilerin 48 kiralama tercihinde büyük artış olmuştu. Ancak, sektör temsilcileri, sözleşmelerdeki bu 48 ay sınırlamasının kaldırılmasını talep ediyor. Yetkililer, 48 ay sınırlamasının kaldırılmasının, filo şirketlerinin yeni araç alma ihtiyacını önemli oranda azaltacağını belirtiyor. Bu durumun ithalatın azaltılmasına da katkı sağlayacağı vurgulanıyor. Diğer yandan, şirketlerin mevcut araçlarını kullanmaya devam ederek, bu dönemde nakitlerini kendi işlerinde kullanabileceklerine vurgu yapılıyor. Filo kiralama sektöründeki müşterilerinin araç talebinin artması, firmaların krediye erişimde büyük zorluk yaşadığını gösteriyor. Filo satışları, daralan otomotiv pazarı için büyük önem taşıyor. Tedarik krizinin yanı sıra artan araç fiyatları ve krediye erişim zorlukları nedeniyle otomobil ve hafif ticari araç pazarında daralma hızlandı. Ağustos ayında otomobil ve hafif ticari araç satışları yüzde 17,3, otomobil pazarı yüzde 21,3 daraldı. Böylece, Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, 2022 Ocak-Ağustos döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8,5 daralarak 458 bin 446 adet olarak gerçekleşti. Toplam otomotiv satışlarının yüzde 40’ı son çeyrekte yapılıyor. Filo şirketlerinin araç yenileme dönemi son çeyrek. Dolayısıyla perakendede büyük kayıp yaşayan otomotivcilerin de umudu filo müşterilerine yapılacak satışlarda.