İstanbul Ticaret Üniversitesi’nin Kaya İstanbul Fair & Convention Hotel ev sahipliği ile “Büyükşehir Belediyeleri Ulaşım Sorunları, Çözümleri Koordinasyon ve Değerlendirme Çalıştayı” yoğun bir katılımla gerçekleştirildi. Büyükşehirler teknolojik gelişmede “Aklın yolu bir” mottosuyla yol almaya evet dedi.
İSTANBUL-Şehir içi ulaşımın en önemli hizmet sağlayıcısı Büyükşehir Belediyeleri ve merkezi yönetim adına bakanlık temsilcililerinin yer aldığı 4-5 Mart 2022 tarihlerinde yapılan çalıştayın ev sahipliğini, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile İstanbul Ticaret Üniversitesi Ulaştırma Sistemleri Uygulama ve Araştırma Merkezi üstlendi.
Etkinliğin Genel Koordinatörlüğünü Y. Çevre Tasarımcı-Mimar Gülümser Leplek. Düzenleme kurulunu İstanbul Ticaret Üniversitesi Ulaştırma Sistemleri Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürü, Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Daire Başkanı Utku Cihan, Bursa Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Daire Başkanı Rüştü Şanlı, Muğla Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Daire Başkanı Emre Tümer, Erzurum Büyükşehir Ulaşım Daire Başkanı Abdul Gafur Yeniay, Manisa Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Daire Başkanı Hüseyin Tümer ve İstanbul Ticaret Üniversitesi Ulaştırma Sistemleri Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürü Dr. Mahmut Esat Ergin tarafından düzenlenen çalıştaya büyükşehirlerin 28’i, Ulaştırma ve Altyapı, Aile ve Sosyal Politikalar, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği, İçişleri, Hazine ve Maliye Bakanlıkları ve Merkez Bankası temsilcileri ile birlikte Üniversite öğretim üyeleri, özel sektör temsilcileri, Özel Halk Otobüsü ve STK temsilcileri katıldı.
Birçok büyükşehir belediye temsilcisi, Toplu Taşıma Kanunu’nun uzun zamandır gündemde olmasına rağmen halen çıkarılmamasından ve yasal düzenlemelerdeki eksikliklerden sorunların aşılamamasından bahsetmiş ve bu anlamda merkezi yönetimden beklentilerini bir daha belirtme fırsatı buldu. Düzenlenen bu çalıştayda önceki dönemlerin aksine kurum ve kuruluşların salt kendi uygulamalarına dönük tanıtım yapmalarından ziyade, çözüm gerektiren konuların biraz daha ön plana çıktı.
ULAŞIM ÇALIŞTAY OTURUMLARI
1.OTURUM
“Büyükşehir Belediyeleri Ulaşım Stratejieri”
Orhan Demir Başkanlığı’nda yapılan oturumda; Çalışma Bakanlığı, Hava Yönetim Daire Başkanı İrde Gültepe, İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Leyla Suri, Altyapı Yatırımları Genel Müdür Yardımcısı Enver Mamur, İstanbul Ulaşım Daire Başkanı Utku Cihan, Kocaeli Ulaşım Daire Başkanı Ahmet Çelebi, Konya Ulaşım Daire Başkanı Dr. Hasan Görgülü, Sakarya Ulaşım Daire Başkanı Yusuf Söğütdelen görüşlerini açıkladılar.
2.OTURUM:
“Gelişen Ulaşım Sistemi Uygulamaları”
Yıldız Teknik Üniversitesi Öğr. Gör. Prof. Dr. Halit Özen yönetiminde, Altyapı Yatırımları Genel Müdürü Dr. Yalçın Eyigün, İBB Genel Sekreter Yardımcı Doç. Dr. Pelin Alpkökin, İETT İşletmeleri Yusuf Limon, İBB Trafik Komisyon Meclis Üyesi Dr. Suat Sarı, İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Tuncer Toprak, Gaziantep Ulaşım Daire Başkanı ve Kaan Sancaklı Bi-Taksi Genel Müdürü Hasan Kömürcü konuştu.
3.OTURUM:
“Ulaşım Sistemleri Finans Yönetimi”
İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gencay Karakaya yönetiminde, Ulaştırma Bakanlığı Strateji Başkanı Yunus Emre Ayözen, Maliye Bakanlığı Yeşil ekono- mi ve iklim Değişikliği Müdürü Canan Özkan, Hazine ve Maliye Bakanlığı Uzmanı Çağan Ay, İlbank Uluslararası İlişkiler Dairesi Sözleşme Yönetim Müdürü Özkan Çüçen, Ulaştırma Bakanlığı Erişilebilir Ulaşım Daire Başkanı Musa Yazıcı, ASELSAN Proje Müdürü Barış İşler, Dünya Bankası Türkiye Ofisi Ulaştırma Danışmanı Volkan Çetin, Kaya Holding ve Dr. Bülent Çakar Marmaray Eski Proje Danışmanı Doruk Kaya katıldı.
4.OTURUM:
“Büyükşehirlerin Mevzuat Kaynaklı Sorunları”
İstanbul Ticaret Üniversitesi, Ulaştırma Sistemleri Merkez Müdürü Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı yönetiminde; İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muzaffer Şeker, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü Erişilebilirlik Daire Başkanı Dr. Deniz Çağlayan Gümüş, Uydu Destekli AUS Daire Başkanı Murat Mustafa Harman, Muğla Ulaşım Daire Başkanı Emre Tümer, Ankara Ulaşım Daire Başkanı Ali Cengiz Akkoyunlu, Burulaş Genel Müdürü Mehmet Kürşat Çapar ve TOBB Karayolu Yolcu Taşımacılığı Meclis Başkanı Mustafa Yıldırım görüşlerini dile getirdi.
GÖZÜMÜZE TAKILANLAR
İKİ gün devam eden oturumlarda, seviye tamamen teknik ve uzman görüşleri çerçevesinde her türlü politik mülahazalardan arınmış tamamen bilimsel ve teknik oturumlarda tamamen konuları teknik ayrıntılarıyla ortak fayda sağlayacak noktalarda ele alındı. Her oturum sonunda izleyici katılımcı sorularına konuşmacıların verdikleri cevaplar oldukça doyurucu, sorular ufuk açıcı bilgilendirmeler içermesi de dikkat çeken diğer husus oldu. Oturumlarda, siya- setin ve politikanın yer almaması, kamu hizmeti verme bilincinin öne çıkarılarak sürdürülebilir hizmetin tekniği ile gerekliliklerin konuşulması özellikle, bu yaşanan dönemde ortaya konularak konuşulması önemli bir çözüm üretme niyetiydi. Farklı görüşlerdeki teknik uzmanların ortak akılda birleştiklerini çok görmemize rağmen, ilk kez bunun ortaya konulduğu bir toplantı izlediklerini, izleyici katılımcılar toplantı sonunda alkışlarıyla ortaya koyması da her şeyin üzerinde her şeyden daha önemli, gelecek açısından olumlu bir sonuç oldu.
Ankara Ulaşım Daire Başkanı Ali Cengiz Akkoyunlu bilimsel gelişmelere uygun bir hizmet anlayışına dayalı ihtiyaçlara uygun mevzuat bütünlüğü ile daha verimli sonuçlar alınarak hizmet kalitesini yükseltmenin mümkün olduğundan bahsetti. Bu noktada, düzenleme yapılması konusunda söylenenlerle hemfikirim derken, BURULAŞ Genel Müdürü Kürşat Çapar’ın mevzuat uygulamalarında, gerekli düzenlemeleri yapılması konusunda acil harekete geçilmesinden yana olduğu dile getirerek bilgilendirmeyi zenginleştiren katkılarıyla göz doldurdu.
Konya Ulaşım Daire Başkanı Dr. Hasan Görgülü ve Diyarbakır Daire Başkanı ile diğer katılımcı daire başkanlarının bilim insanlarıyla uygulama konularını ele almaları gereklilikleri ortak akla dayandırmaları meseleye bilimsel bakışta çözüm yolunun daha hızlı ve sağlıklı bulunacağını gösteren yaklaşımlar olarak ortaya çıktı.
Meseleye teknik ve bilimsel bakılmasıyla dinleyicilerinde olumlu ilgileri onları oturumların sonuna kadar salonda tuttu. Dinleyiciler arasında, Trabzon Ulaşım Daire Başkanı Fatih Bayraktar, Adana Ulaşım Daire Başkanı Murat Kütükçü, ESHOT Planlama Daire Başkanı Hakan Uzun, Eskişehir Ulaşım Daire Başkanı Metin Bükülmez soru ve açıklamalarıyla oturumlarda dikkat çeken isimler oldu.
Kentiçi toplu taşıma hizmeti sağlayıcıları Büyükşehir Belediyeleri ve merkezi yönetimin adına bakanlık temsilcililerinin katıldığı siyasetin salon dışında tutulduğu icra edilen çalıştayda, önceki dönemlerin aksine kurum ve kuruluşların kendi uygulamalarının tanıtımını yapmalarından çok, çözüm gerektiren konuların daha fazla ön plana çıktığı ve bu sorunların fazlalığı dikkat çeken husus oldu. İzleyicilerin dikkatle izlediği toplantılarda birçok belediye temsilcisi, Toplu Taşıma Kanunu’nun uzun süredir gündemde olmasına rağmen halen çıkarılmamasından ve yasal düzenleme eksikliklerinden kaynaklı sorunlardan bahsederek, merkezi yönetimden beklentileri dile getirdi.
Uzmanından değerlendirme:
“AKSAKLIKLARA ÇÖZÜM“
MUĞLA Büyükşehir Belediye Başkanlığı adına söz alan Ulaşım Dairesi Başkanı Emre Tümer ulaşım konusunda yaşanan sorunlara ilişkin yaptığı ve bütün katılımcıların paylaştığı önemli sunumunda yasal mevzuat eksikliğinin elbette bulunduğu- nu ancak belediyeler tarafından yaşanan asıl problemin belediyelerin tabi olduğu kanun hükümlerinin uygulanmasında yaşanan sıkıntılar olduğunu belirterek, gelinen noktada özellikle kendi belediyesi özelinde yasaların kendilerine tanıdığı yetkilerin ve imtiyaz haklarının ne yazık ki sürekli yargı kararları ile tescil edilmek suretiyle uygulanabildiğini ve bu durumunda zaman kaybına neden olarak kamu hizmetlerinin vatandaşlara sunulmasında büyük aksaklıklara neden olduğunu belirtmesiyle dikkat çekti.
Muğla Ulaşım Daire Başkanı Tümer’in belirttiği duruma örnek olarak, pandemi dönemi il Hıfzıssıhha Kurulları tarafından alınan kararların 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanununa ve 5393 sayılı Belediye Kanununa aykırı olan bölümleri, hava- limanı taşımacılığında bakanlık tarafından yapılan düzenlemelerin kanun ve yönetmelikler dışında genelgeler ile tayin edildiği ve yargı kararları olmasına rağmen bu ısrarcı düzenlemelerin halen sürdürüldü belirtti. Bir diğer hususta; Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından toplu taşıma imtiyaz haklarının ihalesiz devredilmemesi gerektiğine ilişkin görüşüne karşın, benzer konuda İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan yorumda verilen hakların kazanılmış haklar ilkesi çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiği hususu oldu.
İmtiyaz hakkının kullandırılması ile ilgili sayıştay tarafından hemen hemen bütün büyükşehirlere denetimlerde yazılan denetim bulguları incelendiğinde de birçok müktesep hak doğuran 86/10553 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı bütün belediyeler için sorun teşkil etmeye devam ettiği ve acil olarak bu konuda üst düzeyde bir düzenlemenin yapılması gerektiğini dile getiren Tümer; “belediyeler olarak birçok yeni yasal düzenlemeye ihtiyacımız olduğu aşikar. Ancak, öncelikli olarak yasaların belediyelere tanıdığı yetki ve imtiyazlarımızın, yargı kararları da göz önüne alınarak uygulanabilmesinin sağlanması gerekiyor” diyerek, konunun özünü ortaya çıkardı.